To jedno z tych ciast, które w pierwszej chwili urzekają wyglądem, a po spróbowaniu – zostają w pamięci na długo. Kremowy, lekki deser z jabłkami i aksamitnym karmelem, osadzony na kruchym, herbatnikowym spodzie. Przyjemna warstwowość, lekko korzenny zapach, słodko-słona nuta i świeżość jabłek – wszystko to składa się na doskonale wyważoną kompozycję smaków.
To ciasto przygotowuję zazwyczaj jesienią, ale sprawdza się świetnie o każdej porze roku, szczególnie wtedy, gdy mam ochotę na coś kremowego, ale z owocowym przełamaniem. Co ważne – nie wymaga skomplikowanych technik. Wystarczą dobre składniki i odrobina cierpliwości przy warstwach.
Historia mojego jabłkowego odkrycia
Pomysł na to ciasto przyszedł zupełnie spontanicznie. Miałam w domu jabłka, które należało zużyć, resztkę mascarpone i otwartą paczkę herbatników. Zamiast klasycznej szarlotki, postanowiłam przygotować coś bardziej kremowego, z karmelowym wykończeniem – i tak powstała moja wersja jabłkowego ciasta bez pieczenia z puszystym kremem i błyszczącą polewą.
Od tej pory przepis ten powraca regularnie – bo nie dość, że jest efektowny, to jeszcze łatwy do modyfikowania i zawsze się udaje.
Składniki
Na spód:
- 250 g herbatników maślanych (np. Digestive)
- 100 g masła, roztopionego
- 2 łyżki cukru
Na warstwę jabłkową:
- 1 kg jabłek (najlepiej kwaśne odmiany, np. szara reneta)
- 80 g cukru
- 2 łyżki soku z cytryny
- 1 łyżeczka cynamonu
- ¼ łyżeczki gałki muszkatołowej
- 30 g masła
Na krem śmietankowy:
- 500 g serka mascarpone (w temperaturze pokojowej)
- 250 ml śmietanki kremówki 36%
- 100 g cukru pudru
- 2 łyżeczki ekstraktu waniliowego
- 1 opakowanie żelatyny w proszku (10 g)
- 50 ml zimnej wody
Na polewę karmelową:
- 200 g cukru
- 80 ml śmietanki kremówki 36%
- 50 g masła
- Szczypta soli
Przygotowanie krok po kroku
1. Spód
Herbatniki rozdrabniam w malakserze na drobne okruchy. Dodaję roztopione masło i cukier, mieszam do uzyskania konsystencji mokrego piasku. Masą wykładam dno formy (24 × 24 cm), dociskam łyżką i podpiekam przez 10 minut w piekarniku nagrzanym do 180°C. Odkładam do wystudzenia.
2. Warstwa jabłkowa
Jabłka obieram, kroję w kostkę i przekładam do rondla z masłem. Dodaję cukier, sok z cytryny, cynamon i gałkę muszkatołową. Duszę na średnim ogniu przez 15–20 minut, aż zmiękną i część płynu odparuje. Zostawiam do przestudzenia.
3. Krem śmietankowy
Żelatynę namaczam w 50 ml zimnej wody na 5–10 minut. Następnie delikatnie podgrzewam, aż się rozpuści. Uważam, aby jej nie zagotować. Odstawiam do lekkiego przestudzenia.
W międzyczasie ubijam kremówkę na sztywno. W osobnej misce łączę mascarpone z cukrem pudrem i wanilią. Do tej masy delikatnie dodaję ubitą śmietankę i przestudzoną, płynną żelatynę. Miksuję na niskich obrotach do połączenia.
4. Składanie ciasta
Na wystudzony spód wykładam połowę kremu i wyrównuję. Na wierzchu układam jabłka, a następnie przykrywam drugą połową kremu. Wygładzam powierzchnię i wstawiam do lodówki na minimum 3 godziny – najlepiej na całą noc.
5. Polewa karmelowa
Cukier wsypuję do rondelka z grubym dnem i podgrzewam bez mieszania, aż się rozpuści i nabierze złotobrązowego koloru. Zdejmuję z ognia, ostrożnie wlewam śmietankę (masa będzie bulgotać), dodaję masło i sól. Mieszam do uzyskania jednolitej konsystencji. Studzę, aż polewa będzie gęsta, ale jeszcze płynna.
Wylewam na schłodzone ciasto i równomiernie rozprowadzam. Wstawiam ponownie do lodówki na 30–60 minut.
Serwowanie
Ciasto wyjmuję z lodówki około 15 minut przed podaniem, by warstwy nie były zbyt twarde. Kroję ostrym nożem, który zanurzam w gorącej wodzie i osuszam – dzięki temu plasterki będą równe i estetyczne.
Warianty i inspiracje
- Z orzechami – do jabłek można dodać garść siekanych orzechów włoskich lub pekan.
- Z musem jabłkowym – zamiast jabłek w kostce można użyć domowego musu z przyprawami korzennymi.
- W wersji bez żelatyny – krem można ustabilizować mascarpone i śmietaną, pomijając żelatynę – ale trzeba go dobrze schłodzić.
- Z dodatkiem alkoholu – do jabłek świetnie pasuje odrobina Calvadosu lub rumu.
Praktyczne wskazówki
- Krem będzie bardziej puszysty, jeśli wszystkie składniki będą w tej samej temperaturze.
- Karmel łatwiej się przygotowuje, jeśli wcześniej dokładnie odmierzysz składniki – cukier, śmietankę i masło warto mieć pod ręką.
- Formę możesz wyłożyć acetatową folią, aby uzyskać idealnie gładkie boki ciasta.
- To ciasto świetnie nadaje się do przechowywania – w lodówce wytrzyma do 3–4 dni, a smakuje jeszcze lepiej dnia następnego.
Dlaczego warto je upiec?
Bo łączy to, co najlepsze – domową prostotę jabłek z elegancją kremu i karmelowego wykończenia. Wygląda jak deser z kawiarni, ale możesz przygotować go we własnej kuchni bez stresu. Doskonale sprawdzi się zarówno na rodzinny obiad, jak i na świątecznym stole.
Kilka słów na zakończenie
Ciasto jabłkowo-karmelowe z kremem śmietankowym to deser, który łączy tradycyjny smak z nowoczesną formą. Jest nie tylko pyszne i efektowne, ale też pełne domowego ciepła. Czasem to właśnie takie warstwowe wypieki dają najwięcej satysfakcji – od pierwszego krojenia po ostatni kawałek na talerzu.
Mam nadzieję, że ten przepis stanie się również częścią Twoich kulinarnych historii.
Smacznego!