Są takie ciasta, które pachną wspomnieniami i potrafią przenieść nas w czasie – do kuchni babci, do rodzinnych świąt, do dziecięcych emocji przed wigilią. Ciasto piernikowe z kremem kajmakowym i kruszonką to jeden z tych deserów. Ma w sobie wszystko, co najlepsze w domowym wypieku – aromatyczne warstwy korzennego ciasta, puszysty kajmakowy krem i delikatną, lekko chrupiącą piernikową posypkę. Idealne na Boże Narodzenie, zimowe spotkania przy herbacie, a także wtedy, gdy po prostu mamy ochotę na coś wyjątkowego.
Moja historia z tym ciastem
Ten przepis pojawił się u mnie w domu całkiem przypadkowo. Szukałam pomysłu na piernikowe ciasto, które nie tylko będzie smaczne, ale też zrobi wrażenie wizualne i da się przygotować z wyprzedzeniem – wiadomo, święta rządzą się swoimi prawami. Połączenie ciasta piernikowego z kajmakiem było strzałem w dziesiątkę, a pomysł z pokruszoną, upieczoną warstwą jako kruszonką okazał się nie tylko praktyczny, ale też bardzo efektowny. Dziś to jedno z moich ulubionych ciast zimowych – obowiązkowo w grudniu, ale często wraca również w styczniu, kiedy za oknem śnieg, a w sercu wciąż tęsknota za świętami.
Co czyni to ciasto wyjątkowym?
Przede wszystkim jego warstwowość – to ciasto, które pięknie się prezentuje po przekrojeniu. Korzenne, mięknące z czasem warstwy piernikowe otulają puszysty krem o kajmakowym aromacie. Kruszonka z trzeciego blatu nie tylko zdobi, ale dodaje również ciekawego kontrastu tekstur – delikatnego chrupnięcia przy każdym kęsie. Co więcej, to ciasto bez wybitnych trudności – można je przygotować nawet kilka dni wcześniej i zająć się innymi wypiekami. W lodówce nabiera jeszcze lepszego smaku.
Składniki:
Na ciasto piernikowe (3 warstwy):
- 600 g mąki pszennej
- 200 g masła
- 2 jajka
- 150 g cukru pudru
- 3 łyżki miodu
- 1,5 łyżeczki sody oczyszczonej
- 2 łyżki przyprawy do piernika
- 2–3 łyżki kwaśnej śmietany (jeśli ciasto będzie zbyt suche)
Na masę kajmakową:
- 500 g masy kajmakowej (gotowej z puszki lub domowej)
- 250 g masła (miękkiego)
- 500 g serka mascarpone lub twarogu sernikowego (opcjonalnie, dla lżejszej wersji)
- 1 łyżka cukru pudru (lub do smaku)
Na polewę:
- 3–4 łyżki masy kajmakowej
- 2 łyżki mleka
Do dekoracji:
- Pokruszona upieczona warstwa piernikowa
- Cukier puder do oprószenia
Przygotowanie krok po kroku:
1. Ciasto piernikowe
W rondelku roztapiam masło z miodem, a następnie odstawiam do lekkiego przestudzenia. W dużej misce łączę mąkę z sodą, cukrem pudrem i przyprawą do piernika. Dodaję jajka oraz przestudzone masło z miodem. Zaczynam zagniatać – ciasto powinno być zwarte, ale elastyczne. Jeśli jest zbyt suche, dodaję łyżkę śmietany. Dzielę na 3 równe części.
Dwie części rozwałkowuję na prostokąty dopasowane do mojej formy (24×24 cm). Piekę je osobno na papierze do pieczenia przez 12–15 minut w 180°C. Trzecią część – najciekawszą – kruszę w palcach i wysypuję na blachę. To będzie nasza piernikowa kruszonka. Również piekę ją ok. 12 minut. Wszystkie warstwy studzę.
2. Masa kajmakowa
W misce ubijam masło na jasną, puszystą masę. Dodaję masę kajmakową i miksuję do połączenia składników. Na końcu – mascarpone i cukier puder. Miksuję krótko – tylko do uzyskania gładkiego kremu. Jeśli chcę, by masa była jeszcze delikatniejsza, dodaję więcej mascarpone.
3. Składanie ciasta
Na spodzie formy układam pierwszy blat piernikowy. Opcjonalnie smaruję go cienko kajmakiem. Następnie wykładam całą masę kajmakową i równomiernie rozsmarowuję. Przykrywam drugim blatem piernikowym, lekko dociskając.
Wierzch smaruję polewą – czyli masą kajmakową rozrzedzoną mlekiem, by łatwiej się rozprowadzała. Na to sypię obficie kruszonkę z trzeciego blatu. Oprószam wszystko cukrem pudrem – wygląda świątecznie i elegancko.
4. Chłodzenie i przechowywanie
Ciasto odstawiam do lodówki na minimum 12 godzin, a najlepiej na całą dobę lub dwie. W tym czasie piernikowe blaty pięknie miękną, smaki się przenikają, a krem nabiera jedwabistej konsystencji. Przechowuję w lodówce, przykryte folią spożywczą.
Warianty i inspiracje:
Z orzechami – do masy można dodać drobno posiekane orzechy włoskie lub laskowe.
Z dżemem – spód lub blat środkowy można posmarować cienko powidłami śliwkowymi przed nałożeniem kremu.
W wersji “na bogato” – ciasto wykończyć polewą z czekolady i posiekanymi orzechami lub prażonymi migdałami.
Z mascarpone i kremówką – jeśli chcesz lżejszy krem, zastąp część masła śmietanką 36% i ubij razem z mascarpone.
Praktyczne wskazówki:
- Ciasto zyskuje na smaku po czasie – przygotuj je dzień lub dwa wcześniej, by miało czas na zmięknięcie.
- Jeśli krem wydaje się zbyt rzadki – schłódź go w lodówce przez 15 minut przed składaniem.
- Upiecz kruszonkę dokładnie – powinna być chrupiąca, ale nie przypalona.
- Krojenie – ciasto kroi się najlepiej dobrze schłodzone, ostrym nożem z ząbkami.
Dlaczego warto je zrobić?
Bo to ciasto łączy w sobie wszystko, co kochamy w domowych wypiekach: prostotę składników, głębię korzennych smaków, kremową łagodność i odrobinę świątecznej magii. Jest piękne, sycące, a przy tym nietrudne w przygotowaniu. Sprawdzi się nie tylko na święta – ale również jako zimowy deser na rodzinne spotkanie, herbatkę z sąsiadką czy weekendowe popołudnie pod kocem.
Na zakończenie
Ciasto piernikowe z kajmakiem to deser, który może stać się Twoją nową grudniową tradycją. Pachnie ciepłem, smakuje wspomnieniami, a jego przygotowanie to prawdziwa przyjemność – zwłaszcza gdy w tle słychać kolędy, a za oknem wirują pierwsze płatki śniegu. Mam nadzieję, że zagości na Twoim stole i przyniesie tyle radości, ile przynosi w moim domu.