
Te tradycyjne polskie faworki, znane również jako chruściki lub angel wings, są nieodłącznym elementem karnawału w naszej rodzinie. Delikatne, lekkie i chrupiące smakołyki, które znikają ze stołu w mgnieniu oka.
W mojej rodzinie faworki to tradycja przekazywana z pokolenia na pokolenie. Pamiętam jak babcia uczyła mnie robić te złociste przysmaki podczas karnawału, a zapach smażonego ciasta wypełniał cały dom.
Składniki
- 2 i 1/2 szklanki mąki pszennej około 320 g: najlepiej przesianej dla lekkości ciasta
- 4 żółtka: w temperaturze pokojowej zapewniają odpowiednią elastyczność ciasta
- 1 i 1/2 łyżki cukru pudru: dla delikatnej słodyczy
- 6 łyżek gęstej śmietany 12% lub 18%: nadaje ciastu kruchość
- Szczypta soli: wzmacnia smak i równoważy słodycz
- 2 łyżeczki spirytusu lub wódki: sprawia że ciasto jest bardziej kruche i mniej chłonie tłuszcz
- 8 szklanek oleju roślinnego lub smalcu: do smażenia
- Cukier puder: do posypania
Instrukcja krok po kroku
- Przygotowanie ciasta:
- Przesiej mąkę na blat i uformuj kopiec z wgłębieniem pośrodku. Do wgłębienia dodaj żółtka, cukier puder, śmietanę, sól i spirytus. Zacznij delikatnie mieszać składniki od środka, stopniowo włączając mąkę z boków. Ciasto wyrabiaj około 5 minut do uzyskania gładkiej, zwartej konsystencji. Powinno być dość twarde i elastyczne.
- Rozwałkowywanie ciasta:
- Rozwałkuj ciasto wałkiem, złóż na pół i ponownie rozwałkuj. Powtarzaj ten proces przez około 15-20 minut, od czasu do czasu uderzając ciasto wałkiem, co pomoże wprowadzić powietrze. To kluczowy etap, który zapewni faworkom lekkość i charakterystyczne bąbelki po usmażeniu.
- Formowanie faworków:
- Podziel ciasto na dwie części. Jedną część trzymaj przykrytą folią spożywczą, aby nie wysychała. Każdą część rozwałkuj na bardzo cienki płat. Pokrój ciasto na paski o wymiarach około 3 cm szerokości i 10 cm długości, przycinając końce pod kątem. W środku każdego paska zrób małe nacięcie, a następnie przewlecz jeden koniec przez to nacięcie, tworząc charakterystyczny skręt. Ułóż uformowane faworki na czystej powierzchni.
- Smażenie:
- Rozgrzej olej lub smalec do temperatury 180°C w dużym, szerokim garnku. Smażenie w odpowiedniej temperaturze jest kluczowe. Smażyć należy po kilka faworków naraz. Powinny napuchnąć i nabrać złocistego koloru w ciągu 30-60 sekund z każdej strony. Wyjmij je łyżką cedzakową i osącz na ręcznikach papierowych. Delikatnie posyp ciepłe faworki cukrem pudrem.

Moim ulubionym momentem przygotowywania faworków jest zawsze chwila, gdy wyciągam je z rozgrzanego oleju. Ten moment, gdy napuchniętej, złociste ciastka pokrywają się delikatnym pudrem cukrowym, zawsze przypomina mi dzieciństwo i karnawałowe przyjęcia u babci.
Przechowywanie
Faworki najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w suchym miejscu. Zachowają świeżość i chrupkość przez około 3-5 dni. Warto wiedzieć, że z czasem mogą tracić swoją charakterystyczną kruchość i chrupkość, dlatego najlepiej przygotować je dzień przed podaniem lub tego samego dnia.
Alternatywne składniki
Jeśli nie masz spirytusu lub wódki, możesz użyć octu winnego lub jabłkowego w tej samej ilości. Zapewni on podobny efekt, choć smak może być nieco inny. Zamiast śmietany możesz użyć kwaśnej śmietany lub nawet jogurtu greckiego, choć tekstura ciasta będzie wtedy nieco inna. Niektóre gospodynie dodają też do ciasta otartą skórkę z cytryny lub pomarańczy dla dodatkowego aromatu.
Tradycja i historia
Faworki mają długą tradycję w polskiej kuchni, szczególnie związaną z okresem karnawału i tłustym czwartkiem. Nazwa "faworki" pochodzi od wstążek, które nosili rycerze otrzymane od swoich dam jako znak przychylności. W różnych regionach Polski można spotkać różne warianty tego przysmaku, a także różne nazwy – chruściki, chrust czy angel wings. To jedno z tych ciast, które łączy pokolenia i jest symbolem polskiej gościnności.

Porady eksperta
Ciasto powinno być bardzo dobrze wyrobione i napowietrzone dla najlepszej tekstury
Nie przesadzaj z ilością cukru pudru w cieście to ma być delikatnie słodkie ciasto
Smażenie w małych partiach zapewnia równomierne zrumienienie i chrupkość
Często zadawane pytania dotyczące przepisu
- → Dlaczego dodaje się alkohol do ciasta na chruściki?
Alkohol (spirytus lub wódka) dodawany jest do ciasta, aby zwiększyć jego kruchość. Podczas smażenia alkohol szybko odparowuje, tworząc bąbelki powietrza, które sprawiają, że chruściki są lekkie i puszyste. Dodatkowo alkohol zapobiega nadmiernemu wchłanianiu tłuszczu podczas smażenia.
- → Jak długo można przechowywać chruściki?
Chruściki najlepiej smakują świeżo usmażone, ale można je przechowywać do tygodnia w szczelnie zamkniętym pojemniku w suchym miejscu. Z czasem mogą tracić swoją chrupkość. Nie zaleca się przechowywania ich w lodówce, gdyż mogą zmiękną od wilgoci.
- → Czy można przygotować ciasto na chruściki dzień wcześniej?
Tak, ciasto na chruściki można przygotować dzień wcześniej. Po wyrobieniu należy je zawinąć w folię spożywczą i przechowywać w lodówce. Przed formowaniem chruścików ciasto powinno osiągnąć temperaturę pokojową, co ułatwi jego rozwałkowanie i ukształtowanie.
- → Czym można zastąpić spirytus w przepisie na chruściki?
Jeśli nie masz spirytusu, możesz użyć wódki, brandy lub rumu. W wersji bezalkoholowej można zastosować ocet jabłkowy lub sok z cytryny, choć efekt końcowy może się nieco różnić. Niektórzy dodają również kilka kropli ekstraktu waniliowego dla aromatu.
- → Jaka jest idealna temperatura oleju do smażenia chruścików?
Idealna temperatura oleju to około 180°C (356°F). Zbyt niska temperatura spowoduje, że chruściki nasiąkną tłuszczem i będą ciężkie. Zbyt wysoka temperatura sprawi, że szybko się przypalą z zewnątrz, pozostając surowe w środku. Warto sprawdzić temperaturę na małym kawałku ciasta - powinien wypłynąć na powierzchnię i zacząć się złocić w ciągu kilku sekund.
- → Czy można upiec chruściki zamiast smażyć?
Choć tradycyjne chruściki są smażone, można próbować je upiec w piekarniku. Należy ułożyć uformowane chruściki na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, posmarować je delikatnie roztopionym masłem i piec w temperaturze około 180°C przez 10-15 minut, aż się zezłocą. Upieczone chruściki będą jednak miały nieco inną teksturę i smak niż tradycyjne.